Joop van Wijngaarden is openhartig over deze problematiek: “Ik wil binnen mijn school een leerlingenpopulatie die een afspiegeling is van de samenleving in wijk Noord. Nu bezoekt achtentwintig procent leerlingen met een allochtone achtergrond onze school. Meer wil ik ook niet, want dan loop ik het gevaar te verzwarten en met de school in de risicozone te komen.” Van Wijngaarden licht toe hoe je als school kan sturen op de aanname van leerlingen. Openbare scholen zijn verplicht om alle leerlingen die zich aanmelden toe te laten. Bijzondere scholen kunnen op basis van hun bijzondere identiteit, bijvoorbeeld het christelijke geloof, leerlingen weigeren. Mits ze die identiteit zichtbaar uitdragen. Kors Breijer is een christelijke school. Van Wijngaarden: “Toch neem ik in principe alle leerlingen aan zolang de school dat aankan. Als de school fysiek vol zit, dan houdt het op.” De directeur vindt dat zowel de basisscholen als de lokale overheid een verantwoordelijkheid hebben voor een goed integratiebeleid. Hij is van mening dat alle scholen gemengd zouden moeten worden in Weesp. “Je wilt kinderen toch zo vroeg mogelijk met elkaar in contact brengen en gemengd laten opgroeien. Ze van elkaar laten leren. Dat zou onderdeel moeten uitmaken van het integratiebeleid in Weesp, maar ik weet überhaupt niet of Weesp wel een integratiebeleid heeft! Mij is het in ieder geval niet bekend”, zegt Van Wijngaarden fel.
Spreidingsplan
Basisscholen de Kors Breijer, de Jan Woudsma, de Terp en de Van der Muelen-Vastwijkschool vallen onder het schoolbestuur van Stichting Spirit. De scholen zijn met elkaar in overleg hoe de spreiding van leerlingen beter geregeld zou kunnen worden in Weesp. In het plan van Spirit, wat overigens nog instemming moet hebben van de afzonderlijke medezeggenschapsraden van de scholen die onder dit schoolbestuur vallen, zouden alle scholen gemengd moeten worden. Dus met een vastgesteld percentage allochtone leerlingen. “In de praktijk zal dat waarschijnlijk wat anders uitpakken, omdat de ene wijk meer allochtone inwoners heeft dan de andere”, geeft Van Wijngaarden toe. “Maar je zou wel een maximum kunnen stellen aan het aantal allochtone kinderen per school.”
Hij is niet bang dat dit beleid discriminatie in de hand werkt. “Als dit spreidingsbeleid breed gedragen gaat worden, dus ook door de andere basisscholen die niet bij Spirit horen en door de gemeente, dan kun je veel met elkaar afspreken. Als je allemaal de mening deelt dat het integratie bevordert, wanneer kinderen samen met elkaar de Nederlandse taal spreken en samen met elkaar optrekken vanuit verschillende culturen, dan is er geen sprake van discriminatie”, betoogt Van Wijngaarden verder. Hij is blij met de rol van raadslid Samir Rahmouni van DEP, binnen de gemeenteraad. “Hij durft zich openlijk uit te spreken dat het nu niet goed gaat op de scholen in Weesp. Dat is een eerste signaal van bewustwording bij de politiek. Met zijn afkomst zou Rahmouni de Marokkaanse gemeenschap ervan bewust kunnen maken dat ze uit hun isolement moeten stappen. Dat ze kenbaar maken dat ze niet met elkaar op een zwarte school willen zitten, maar gemengd onderwijs willen krijgen.” Hij hoopt dat het Rahmouni lukt de lokale politiek wakker te schudden. “Natuurlijk heeft de gemeente niets te zeggen over aanname van leerlingen op scholen, maar met een duidelijk integratiebeleid en mogelijke financiële ondersteuning kunnen we met elkaar proberen garanties te creëren, waardoor scholen gemengd worden. Maar dan moet wel iedereen willen meewerken.”
Witte school
Basisschool Van der Muelen- Vastwijk krijgt vaak het etiket opgeplakt een witte school te zijn. “Volledig ten onrechte”, vindt mevrouw de Leeuw-Wey, directrice van de school. ”Ons wordt verweten dat we geen actief aannamebeleid voor allochtone leerlingen zouden hebben, maar zover ik weet adverteren andere scholen hier toch ook niet mee.” Ze vertelt dat het percentage allochtone kinderen op de Van der Muelen klein is, maar volgens haar heeft dat vooral te maken met de ligging van de school in wijk Zuid. “We zijn gewoon een afspiegeling van de wijk.” De situatie bij basisschool Triangel Singel in dezelfde wijk is anders. Daar is een kleine twintig procent van de leerlingen allochtoon. Marga Duijn, directrice van De Triangel: “Ook in onze wijk wonen mensen met een allochtone achtergrond. Daarom vind ik dat onze buurtschool geen afspiegeling is van de bewoners. Daar zou verandering in moeten komen. Ik ben voorstander van een spreidingsbeleid. Ouders zijn geneigd hun kinderen eerder naar een school te sturen waar al meer allochtone kinderen op zitten, dan naar scholen waar hun kind een uitzondering zal zijn.” De Leeuw benadrukt dat kinderen van allochtone afkomst van harte welkom zijn op de Van der Muelen, zolang ze de christelijke identiteit van de school maar respecteren: “Dat betekent dat ze bij de gebeden de ogen sluiten, maar ze hoeven echt niet mee te bidden als dat botst met hun eigen geloof.” Ze stelt dat bij de discussie over allochtonen het teveel over mensen van Marokkaanse of Turkse afkomst gaat. “De allochtone leerlingen uit Bosnië, Tsjechië en China redden het prima bij ons op school. Ik ben een voorstander van het spreidingsplan van Spirit, maar we hebben nog een lange weg te gaan voordat alle neuzen dezelfde kant op staan.”
Brede school
Intussen gaan de ontwikkelingen gewoon door. Van Wijngaarden verheugt zich erg op zijn brede school in wording. Daarin gaan de Kors Breijer en de Jan Woudsma samen verder in een nieuw gebouw, waarin allerlei voorzieningen zullen worden gerealiseerd voor de basisschooljeugd. Met de komst van zeventig allochtone kinderen van de Jan Woudsma overschrijdt de Kors Breijer het gewenste percentage van leerlingen met een allochtone achtergrond. “Ik moet wel de garantie krijgen dat ik op dat percentage mag blijven sturen. Dat is wat mij betreft een voorwaarde voor de nieuwe school. Ik wil dat de Kors Breijer gemengd blijft.”
Gemeentebeleid
Wethouder Spel: ”De gemeente richt zich al jaren op het voorkomen van een leerachterstand door zogenaamde zorgleerlingen een voorschoolse educatie te bieden. In de tweede helft van 2007 wordt geëvalueerd of de doelstelling, om 75% van deze leerlingen te bereiken met bepaalde leerprojecten, is bereikt. Ik juich een gezamenlijk plaatsingsbeleid van de scholen toe. Ik heb hier ook al herhaaldelijk op aangedrongen in het overleg met de scholen. Vorig jaar heb ik de scholen aangeboden om samen op werkbezoek te gaan in Rotterdam, om te kijken hoe ze daar omgaan met deze problematiek. Toen was er geen animo voor, misschien nu wel?”
Boventoon
De discussie rond witte en zwarte scholen speelt overal in Nederland. Een witte school heeft overwegend autochtone leerlingen, bij een zwarte school voeren kinderen van allochtone afkomst de boventoon. In Weesp is ongeveer twaalf procent van de inwoners van allochtone origine. Het grootste deel hiervan woont in wijk Noord en wijk Hogewey, respectievelijk 22% en 23%. Hun kinderen bezoeken de basisscholen Kors Breijer en de Jan Woudsma in deze wijk. Deze laatste wordt steeds zwarter, de Kors Breijer handhaaft strak een maximum aan allochtone kinderen. Als een school te zwart wordt, bestaat het gevaar dat autochtone kinderen weglekken naar scholen elders in Weesp. De zwarte school wordt steeds kleiner en loopt het risico haar levensvatbaarheid te verliezen. Bij de Triangel Papelaan speelt dit al en de school wordt afgebouwd. De Jan Woudsmaschool loopt gevaar opgeheven te worden en gaat waarschijnlijk in de toekomst samen met de Kors Breijer.
Bron: http://www.weesper.nl/weespernieuws/pdf/2007/wn14feb07.pdf, pagina 11
